Kinderen en hooggevoeligheid

Kinderen en hooggevoeligheid

Introductie
Mijn naam is Nanka, ik ben moeder van 2 kinderen, afgestudeerd als leerkracht maar nu werkzaam als gastouder aan huis. Hiernaast heb ik een website en schrijf ik over alles wat te maken heeft met kinderen, ouders en opvoeding.

Al langere tijd vermoedden wij dat onze oudste dochter (4 jaar) hooggevoelig is en graag zou ik jullie daar meer over vertellen en ben ik benieuw of mensen zich herkennen in onze ervaringen. Maar eerst een stukje over hooggevoeligheid in het algemeen.
 

Wat is hooggevoeligheid?

Hooggevoeligheid, ook wel HSP (Highly Sensitive Person) of hoogsensitief genoemd, is als iemand meer dan normaal gevoelig is voor prikkels en indrukken. Hooggevoelige mensen merken meer details en signalen op, wat ervoor zorgt dat ze sneller overprikkeld raken. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door grote groepen mensen, harde muziek, fel licht en sterke geuren. Hooggevoeligheid is een eigenschap van het zenuwstelsel in combinatie met de verwerking door hersenen. Het hoeft zeker geen slechte eigenschap te zijn, maar als jij en je omgeving weten dat je hooggevoelig bent, dan is het wel fijn als er rekening mee gehouden kan worden. Maar liefst 1 op de 5 kinderen is hooggevoelig.
 

Gedragskenmerken bij hooggevoeligheid

Hooggevoeligheid is te herkennen aan o.a. de volgende kenmerken:

-  Is perfectionistisch. Bijvoorbeeld: gooit kleurplaat weg als het even buiten de lijntjes komt.
-  Raakt in de stress van onverwachte gebeurtenissen.
-  Kijkt in een nieuwe situatie eerst de kat uit de boom.
-  Raakt volkomen overstuur of trekt zich extreem terug bij te weinig rust.
-  Is sneller moe, heeft veel slaap nodig.
-  Heeft regelmatig moeite met inslapen.
-  Is sfeergevoelig: reageert sterk als de sfeer bijvoorbeeld beladen is.
-  Raakt bij veranderingen (ook kleine) al snel in de stress.
-  Spreekt liever 1 op 1 dan in de groep.
-  Is zeer gevoelig voor pijn: huilt al snel om een schrammetje.
-  Raakt diep gekwetst door negatief commentaar van anderen.
-  .... Voor de volledige lijst van kenmerken kunt u hier terecht.


Hoe kun je hiermee omgaan?

Onze dochter is nog jong, maar omdat wij hooggevoeligheid al twee jaar in ons achterhoofd hebben zitten, hebben wij al veel geleerd m.b.t. hooggevoeligheid en de opvoeding van onze dochter. Haar gedrag is vaak als 'lastig' te bestempelen als je niet zou weten wat er met haar aan de hand is. Door bepaalde factoren is haar reactie of gedrag vaak explosief, druk of vervelend te noemen. Nu blijft ze natuurlijk ook een kind dat af en toe haar nukken heeft, maar achteraf gezien konden we veel aspecten van haar gedrag ook wel verklaren door hooggevoeligheid.
 

3R’s

Ik kwam er al vrij snel achter dat de 3 R's: Rust, Reinheid en Regelmaat echt wonderen bij haar doen. Onze dochter heeft veel baat bij structuur en functioneert het best als ze weet wat er gaat gebeuren. Toen ze nog heel klein was, was het bijvoorbeeld erg belangrijk dat ze op dezelfde tijden eten kreeg en haar slaapjes deed. Week ik te veel af van de tijd waarop ze bijvoorbeeld moest slapen, dan sliep ze helaas niet meer, ook al was ze wel heel moe. Dagjes uit en vakanties leken van tevoren erg leuk, maar omdat we haar uit haar ritme haalden was het lang niet altijd zo leuk als we hadden bedacht.
 

Begripvol zijn helpt ook goed bij onze dochter. Zij beleeft sommige dingen nu eenmaal anders dan anderen. Door begripvol naar haar te zijn kalmeer je haar en hoop je dat ze wat rustiger wordt, ook al werkt dit de ene keer beter dan de andere. Het is belangrijk dat je kind zich begrepen voelt, zodat het zich niet van je zal gaan afzonderen en in een eigen wereldje gaat leven. Je wil de communicatie met je kind graag openhouden.
 

Veel geduld hebben is iets wat ook bij onze dochter hoort. Ik heb van nature best veel geduld, maar soms is het best lastig om geduldig te blijven als je haast hebt, moe bent, veel aan je hoofd hebt of druk bent met andere dingen. Onze dochter stelt ons geduld regelmatig op de proef en dat vraagt best veel van ons. Gelukkig is er bijna altijd wel een van ons tweeën die dat geduld op dat moment kan opbrengen.
 

Handel vanuit je gevoel, want jij kent je kind het beste. Voor een buitenstaander kan het soms overkomen dat je je kind niet goed aanpakt als het net een driftbui heeft gehad. Als zo'n driftbui voortkwam uit teveel prikkels was het dus geen negatief gedrag naar jou toe, maar kwam het voort uit de overprikkeling. Hierop reageer jij anders dan een gemiddelde ouder zou doen. Trek je hierbij niets aan van wat andere mensen ervan vinden, want jij weet inmiddels wel beter.
 

Blijf praten met je kind over wat het bezighoudt. Door het gesprek met je kind aan te gaan zul je er soms achter komen wat er omgaat in zijn/haar hoofd. Wat houd je kind allemaal bezig? Praat er bijvoorbeeld over voordat ze gaan slapen. Neem de dag even door en bespreek de zorgen van je kind. Het kan ervoor zorgen dat het gemakkelijker in slaap kan vallen.
 

Zorg voor een veilig omgeving en zorg dat je kind weet wat hij/zij kan verwachten. Bij dit laatste punt kun je bijvoorbeeld gebruik maken van een planbord met pictogrammen, zodat je kind weet wat er gaat gebeuren. Het geeft je kind ook houvast tijdens de dag en als er bijzondere dingen staan te gebeuren kun je je kind hier gemakkelijker op voorbereiden.


Het gebruik van een planbord

De afgelopen week hebben wij een planbord in gebruik genomen en zijn we gaan kijken naar een, voor onze dochter, goede wijze van gebruik. Het planbord bleek snel te wennen, want onze dochter vond het reuze interessant en daarom heeft het inmiddels een mooie en permanente plek in de keuken gekregen.


Onze dochter mag nu iedere ochtend zelf de datum, de dag en het weer op het planbord leggen, waarna we de dag doornemen aan de hand van de pictogrammen. Gedurende de dag mag ze bij iedere activiteit die ze heeft afgerond, een groen vinkje plaatsen. Dit vindt ze leuk en hierdoor is ze ook gemotiveerd om de activiteiten te doen. Ik merk echt dat ze het prettig vindt dat ze door de dag heen een houvast heeft. We hebben veel minder discussies over wat ze wel en niet mag, omdat het planbord het aangeeft. Tot dusver zijn we er heel blij mee en we hopen er nog lang plezier van te kunnen hebben.
 

Nanka Geurts-Wennekes
www.ouderwijsheid.nl

kinderplanborden

 

Reacties

  1. Brenda Brenda

    Heel herkenbaar. Mijn zoon is bijna twee en ik weet ongeveer een half jaar dat hij hsp is. Zelf ben ik het ook dus het is niet zo gek.
    Ik werk zelf met edelstenen en dat heeft een goed effect op hem . Ik neem hem overal mee naar toe en hij komt op vele plekken van mn werk naar opa en oma de stad in naar vrienden etc. De structuur die ik biedt is zijn eten op gezette tijden en zijn slaapje . Hier vanaf wijken levert een moeilijk kind op.
    Zijn suikers die hij binnen krijgt zijn minimaal . Een grote dosis groenten en fruit meer dan nodig hebben een goed effect.

Laat een reactie achter
* Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.